κατεργάρης

κατεργάρης
ο, θηλ. κατεργάρα και -άρισα, ουδ. κατεργάρικο (Μ κατεργάριος και κατεργάρης)
πανούργος, δόλιος, παμπόνηρος
νεοελλ.
1. (με θωπευτική σημ.) ευφυής, έξυπνος («είδες πώς τά κατάφερε ο κατεργάρης»)
2. παροιμ. φρ. «κάθε κατεργάρης στον πάγκο του» — πρόσταγμα με το οποίο δινόταν εντολή στους κατάδικους κωπηλάτες τών κατέργων να καταλάβουν τις θέσεις τους, ενώ τώρα λέγεται μεταφορικά για επάνοδο στην τάξη ή στην εργασία μετά από διακοπή
μσν.
κακοποιός καταδικασμένος να κωπηλατεί σε κάτεργο*, κωπηλάτης, ναύτης σε κάτεργο.
[ΕΤΥΜΟΛ. < κάτεργον + κατάλ. -άρης (πρβλ. βαρκ-άρης, πεισματ-άρης). Η λ. κατεργάρης έλαβε τη σημ. «πανούργος, δόλιος» προφανώς επειδή αυτοί που δούλευαν στα κάτεργα ήταν συνήθως κακοποιοί. Σήμερα η λ. χρησιμοποιείται και ως εύσημη, προκειμένου να εκφραστεί η έκπληξη ή και ο θαυμασμός τού ομιλούντος: π.χ. τελικά τά κατάφερε οκατεργάρης! Παρόμοια χρήση παρατηρείται και σε άλλες λ., όπως π.χ. στο επίθ. άτιμος: πώς μπόρεσαν οι άτιμοι και τούς νίκησαν!].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • κατεργάρης — ο πληθ. κατεργάρηδες και κατεργαραίοι, θηλ. κατεργάρα και κατεργάρισσα ουδ. κατεργάρικο δόλιος, πανούργος, παμπόνηρος: Τα κατάφερε ο κατεργάρης και τον έπεισε …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • O katergaris — Ο κατεργάρης Directed by Giannis Dalianidis Produced by Finos Film Written by Giannis Dalianidis from the play by Nikos Tsiforos Parti gia neous Youth Party? …   Wikipedia

  • Chronis Exarhakos — Hronis Exarhakos Χρόνης Εξαρχάκος Born November 21, 1915 Died August 25, 1981 Greece Occupation actor Hronis Exarhakos (Greek: Χρόνης Εξαρχάκος, 1932 September 27, 1984) was a Greek actor …   Wikipedia

  • Nassos Kedrakas — Nasos or Nassos Kedrakas Νάσος Κεδράκας Born November 21, 1915 Trikala Died August 25, 1981 Greece Occupation actor Athanasios (Nassos) Kedrakas (Greek: Νάσος Κεδράκας, November 21, 1915, Trikala August 25, 1981) was a Gre …   Wikipedia

  • Nikos Stavridis — Νίκος Σταυρίδης Born 1910 Samos, Principality of Samos (now Greece) Died December 4, 1987 …   Wikipedia

  • Авлонитис, Василис — Эту статью следует викифицировать. Пожалуйста, оформите её согласно правилам оформления статей …   Википедия

  • -άρης — κατάλ. αρσ. ουσ. και επιθ. της Νέας Ελληνικής με μεγάλη παραγωγική δύναμη, που συνδέεται ετυμολογικά με τη μσν. κατάλ. άριος ( άρις). Ειδικότερα, από λατινικά ονόματα σε arius, τα οποία συνήθως δήλωναν αξίωμα, προέκυψαν τους Βυζαντινούς χρόνους… …   Dictionary of Greek

  • αγύρτης — Απατεώνας, ψεύτης, τσαρλατάνος, κομπογιαννίτης· αυτός που δεν έχει επάγγελμα και μόνιμη κατοικία, γυρίζει από μέρος σε μέρος και με τα λόγια, διάφορα γιατρικά και φίλτρα εξαπατά τους αφελείς και τους απλοϊκούς. Οι α., από το ρήμα αγείρω (= μαζεύω …   Dictionary of Greek

  • αετονύχης — και αϊτονύχης, α και ισσα, ικο 1. αυτός που έχει νύχια σαν τού αετού συνήθως χρησιμοποιείται μτφ. για πρόσωπα με τη σημ. «άρπαγας, κλέφτης, κατεργάρης» 2. έξυπνος επιτήδειος. [ΕΤΥΜΟΛ. < αετός + νύχι] …   Dictionary of Greek

  • αλιτήριος — ια, ιο (Α ἀλιτήριος, ιον) σκληρός, αδίσταχτος, κακοήθης, δόλιος, κατεργάρης αρχ. 1. αυτός που διαπράττει αμάρτημα, άδικος, ασεβής, ανόσιος 2. αυτός που φέρνει την καταστροφή, τον όλεθρο, πληγή, μάστιγα 3. αίτιος, ένοχος για κάτι 4. εκδικητής… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”